Digitalizacja zbiorów TVP

Rozpoczyna się realizacja projektu „Digitalizacja Polskiej Szkoły Telewizyjnej i Filmowej z Archiwum TVP S.A.”Ponad 800 filmów fabularnych, dokumentalnych, spektakli Teatru Telewizji, programów edukacyjnych i seriali zostanie zarejestrowanych w wersji cyfrowej. Dzięki temu już za trzy lata Telewizja Polska otworzy najbogatszą cyfrową bibliotekę
z najciekawszymi archiwalnymi produkcjami telewizyjnymi.  Telewizja Polska 2 marca 2017 r. zainaugurowała realizację projektu Digitalizacja Polskiej Szkoły Telewizyjnej i Filmowej z Archiwum TVP S.A. współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-20.

Archiwistyka cyfrowa utworów audiowizualnych oznacza digitalizację materiałów światłoczułych (analogowych) oraz wiąże się z zapewnieniem odpowiednich warunków przechowywania i udostępniania ich wersji cyfrowej. Ucyfrowienie polega na przetworzeniu analogowego nośnika filmu, klatka po klatce, w cyfrowe odpowiedniki.

Techniczne właściwości współczesnych skanerów przeznaczonych do digitalizacji archiwalnych materiałów filmowych umożliwiają duplikację nawet bardzo zniszczonych taśm. Urządzenia skanują pełną klatkę obrazu bez zniekształceń geometrycznych. Dzięki kontroli szybkości przesuwu i naprężeń taśmy proces cyfryzacji jest bezpieczny i może obejmować bardzo uszkodzone nośniki. Dość duża tolerancja skurczu podłoża (nawet do 3,5%) umożliwia duplikację takich materiałów, które od dłuższego czasu nie mogły być wyświetlane lub kopiowane w sposób analogowy. Dodatkowo, skanery mogą być wyposażone w źródła światła w postaci diod emitujących promieniowanie z zakresu widzialnego lub podczerwonego, które nie nagrzewają się, co byłoby szkodliwe dla materiału archiwalnego. Dzięki tym narzędziom, tworząc wersję cyfrową, minimalizuje się ryzyko uszkodzenia materiałów oryginalnych.

Najbardziej interesującym aspektem digitalizacji jest możliwość szerokiego dostępu bez ryzyka uszkodzenia archiwalnego nośnika. Udostępnianie utworów audiowizualnych jest praktykowane na różne sposoby. Dzięki kompresji danych można zapisywać filmy na nośnikach optycznych (CD, DVD, BR) lub umieszczać je na serwerach w internecie. Dystrybucja kinowa, odbywająca się poza archiwum, wymaga wykonania kopii cyfrowej o wielkiej rozdzielczości.

Archiwa filmowe obecnie posługują się digitalizacją głównie w celach restauracji cyfrowej i udostępniania. Digitalizacja umożliwia, jak nigdy dotąd, szerokie otwarcie magazynów filmowych i wydobycie najstarszych i najcenniejszych dzieł sztuki filmowej. Cyfrowy zapis to rewolucja w udostępnianiu filmów publiczności w formie kina cyfrowego, dysków optycznych lub na użytek telewizji, bądź internetu.

Telewizja Polska posiada bogate i unikatowe zbiory audiowizualne. Znajdują się w nich filmy fabularne i dokumentalne, spektakle Teatru Telewizji, seriale, audycje edukacyjne, publicystyczne, rozrywkowe, informacyjne, sportowe, audycje dla dzieci i młodzieży oraz wiele innych. Są to zasoby stanowiące w dużej mierze dziedzictwo narodowe o wartości artystycznej, kulturowej i historycznej. 

Zbiory te do tej pory emitowane były wybiórczo, głównie poprzez telewizję tradycyjną. Taki sposób dystrybucji wynikał z barier technicznych. Archiwalne zasoby telewizyjne przechowywane są w postaci analogowej, na nietrwałych światłoczułych taśmach filmowych i nośnikach magnetycznych. Dzięki rekonstrukcji cyfrowej 836 tytułów zostanie zarejestrowanych i udostępnionych kolejnym pokoleniom w najwyższej jakości dźwięku i obrazu.  

Pierwsze filmy i zrekonstruowane programy zostaną pokazane w formie cyfrowej w 2018 r. Warunkiem stworzenia katalogu zbiorów były m.in.: posiadanie przez TVP praw do dzieł  i wyjątkowe wartości kulturowe, społeczne, edukacyjne i historyczne materiałów. Pierwszymi tytułami objętymi projektem są seriale Ekstradycja i Czterdziestolatek. Kolejne to m.in. Pogoda domu niechaj będzie z tobą, Personel, Spokój, Pierwsza Miłość, Legenda, Próba ciśnienia, Krzysztof Penderecki, Noce i dnie, Do krwi ostatniej, Zmiennicy, Kapitan Sowa na tropie, Królowa Bona, Polskie drogi, Stawiam na Tolka Banana, Szaleństwo Majki Skowron, Na kłopoty Bednarski, Przygody Psa Cywila, Podróż za jeden uśmiech, Niewiarygodne przygody Marka Piegusa, Życie na Gorąco, Nad Niemnem, Lalka, Pan Tadeusz.

Realizacja projektu TVP to:

• 36 miesięcy pracy nad rekonstrukcją zasobów,
• 836 unikatowych tytułów,
• całkowita wartość 80 780 000 zł, w tym kwota dofinansowania z UE 59 891 045 zł.
• 79 zatrudnionych wybitnej klasy specjalistów, w tym 36 rekonstruktorów obrazu,
• 836 tytułów, a wtym:

• 41 filmów fabularnych,
• 75 seriali fabularnych,
• 30 filmów dokumentalnych,
• 4 seriale animowane dla dzieci,
• 10 spektakli Teatrów Telewizji,

• 152 400 GB danych,
• 675 godzin danych,
• 595 kilometrów taśm,
• najbardziej innowacyjny sprzęt do digitalizacji,
• największa biblioteka cyfrowa w Polsce

Realizacja projektu Digitalizacja Polskiej Szkoły Telewizyjnej i Filmowej z Archiwum TVP S.A.  jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-20. (cr)